• شرایط خانه اجارهای
⇠ اینکه خانه اجارهای در چه شرایطی باشد و دارای چه امکاناتی باشد یکی از نکات مهم برای اجاره خانه محسوب میشود. وقتی برای بازدید وارد خانهای میشوید، خود و خانوادهتان را در آنجا تصور کنید. از تمامی وسایل آن و تجهیزاتی که دارد مطلع شوید، سپس تصمیمگیری کنید. برای بازدید از خانه باید به این نکات توجه کرده تا با توجه به بودجهای که دارید بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید.
⇠ از سالم بودن دیوارها و کفپوشها اطمینان حاصل کنید و تمام دیوارها را بررسی کنید. بهترین نوع پوشش دیوارها رنگروغن و کاغذهای دیواری قابل شستشو هستند.
⇠ محلهای که ملک مورد نظر در آن واقع شده است را مورد بررسی و تحقیق قرار دهید. دسترسی به وسایل نقلیه عمومی، شلوغ نبودن محله، کم بودن ترافیک، از مواردی هستند که باید مدنظر قرار دهید.
⇠ انتخاب محلهای که در آن خانه مورد نظر شما در آن قرار دارد یکی از نکات مهم برای اجاره خانه است.
⇠ در مورد صاحبخانه و اخلاقیات او تحقیق کنید. وقتی اخلاقیات موجر خود و شرایطی که ایشان برای نگهداری خانه مدنظر دارد را بدانید میتوانید راحتتر تصمیم بگیرید.
⇠ در مورد کنتورهای آب، برق و گاز سؤال کنید. این کنتورها باید مستقل باشند تا وقتیکه قبضها صادر میشوند شما بهراحتی بدانید مبلغی که برای واحد شماست چه مقدار است.
⇠ مبلغ شارژی که ماهیانه باید بپردازید را از صاحبخانه بپرسید و آن را به اجارهبها ماهیانه اضافه کرده تا دید درستی از هزینهها داشته باشید.
⇠ در مورد قوانینی که در آپارتمان وجود دارد سؤالاتی بپرسید. در هر خانه و آپارتمانی که قرار است اجاره کنید یکسری اصول و قوانینی وجود دارد که هر یک از ساکنان ملزم به رعایت آن هستند.
⇠ سرویسهای بهداشتی باید در جایی باشند که در دید عموم قرار نداشته باشند.
⇠ از سالم بودن شیرهای آب و لولههای فاضلاب اطمینان حاصل کنید.
⇠ وسایل برودتی و حرارتی را بررسی کنید و اگر مشکلی داشتند قبل از عقد قرارداد آن را با موجر خود در میان بگذارید.
⇠ خانههایی که در اتاقخواب خود کمد دیواری دارند، گزینه بهتری هستند. داخل کمدهای دیواری را بررسی کنید و فضایی که در داخل تعبیهشده است را از لحاظ نیازتان به فضای ذخیرهسازی بررسی کنید.
.
• کارهایی که قبل از قرارداد باید انجام دهید
⇠ بعد از اینکه خانه مورد نظر خود را انتخاب کردید نکاتی برای اجاره خانه قبل از عقد قرارداد وجود دارند که باید آنها را رعایت کنید.
⇠ بعد از انتخاب خانه مورد نظر خود، از صاحبخانهی فعلی بخواهید که مبلغی از ودیعه را در اختیار شما قرار دهد تا شما بتوانید این مبلغ را به عنوان پیشپرداخت به موجر جدید خود دهید تا فرد دیگری از آن خانه بازدید نکند. گرفتن رسید از هر دو صاحبخانه امری ضروری است. یکی از نکات مهم برای اجاره خانه این است که انتقال وجه در حضور مشاورین املاک معتبر انجام شود.
⇠ زمان دقیق تخلیه خانه توسط مستأجر قبلی را جویا شوید. با موجر جدید خود روزی را انتخاب کنید که کلید خانه را در اختیار شما قرار دهد و بتوانید خانه را دوباره بررسی کنید و به نظافت آنجا بپردازید.
⇠ با موجر فعلی خود در مورد زمان تخلیه خانه صحبت کنید. شما تا وقتیکه خانه را کامل تخلیه نکردهاید نمیتوانید کل مبلغ ودیعه را از صاحبخانه بگیرید. حتماً روز دقیق تخلیه خانه را به صاحبخانه اطلاع دهید تا بتواند در آن روز با شما تسویه کند.
⇠ اگر در خانه جدید مشکلات یا وسایل خرابی داشتند، آنها را یادداشت کنید و هنگام عقد قرارداد در اجارهنامه خود قید کنید. با این کار شما و موجر هر دو آگاهی کامل دارید که قبل از شما در آن خانه مشکلاتی بوده است و این مطلب ثبتشده است.
⇠ بهتر است در خانه جدید اگر خرابی وجود دارد، با صاحبخانه خود آن را در میان بگذارید و از او بخواهید قبل از ورود شما، آن خرابیها را رفع کند. اگر دیوارها احتیاج به رنگ دارند آنها را رنگ کنند یا اگر شیرآلات خراب هستند آنها را تعمیر کند.
⇠ صاحبخانه قبلی شما موظف است که در موعد مقرر مبلغ ودیعه شما را بدهد اما ممکن است که این اتفاق نیفتد و از شما بخواهد تا وقتیکه مستأجر جدید پیدا نکرده است، صبر کنید. برای اینکه شما در این امر به او کمک کنید و این مدت طولانی نشود، خودتان خانه را آگهی کنید. امروزه اکثر آگهیهایی که در روزنامهها وجود دارد مستاجرینی هستند که میخواهند زودتر خانه را به فرد جدیدی تحویل دهند.
⇠ گرفتن مبلغ ودیعه از موجر قبلی خود دارای نکاتی برای اجاره خانه است که بدون آن نمیتوانید قرارداد جدیدی امضا کنید.
.
• نکاتی که هنگام عقد قرارداد باید به آنها توجه کنیم
⇠ برای اینکه هنگام عقد قرارداد اجاره با مشکل برخورد نکنید باید توجه خود را به نکات زیر جلب کنید:
⇠ حتماً عقد قرارداد خود را در مشاورین املاک معتبر انجام دهید. این مشاورین دارای کد رهگیری هستند که باعث میشود که موجر نتواند خانه را به فرد دیگری اجاره دهد.
⇠ برای جلوگیری از پرداخت بیشتر مبلغ گروه مشاورین املاک، قبل از پرداخت، حتماً از مبلغی که باید پرداخت کنید اطلاع داشته باشید و آن را خودتان محاسبه کنید. برای محاسبه این مبلغ شما باید مبلغ ودیعه خود را که به ازای هر میلیون، سی هزار تومان است را تبدیل کنید سپس اجاره خانه را به آن اضافه کنید. این مجموع را تقسیم بر چهار کرده و در آخر ۹% ارزشافزوده را به مبلغ نهایی اضافه کنید. برای مثال اگر مبلغ ودیعه سی میلیون تومان باشد و اجاره ماهیانه ۱ میلیون تومان، مبلغ ودیعه که ۹۰۰ هزار تومان میشود را بهعلاوهی ۱ میلیون تومان اجاره ماهیانه میکنیم و مجموع آن را تقسیم بر چهار و سپس ۹% ارزشافزوده به آن اضافه میشود که در نهایت ۵۱۷ هزار و ۷۵۰ تومان حقالزحمه مشاور املاک است که از هر طرف جداگانه دریافت میشود. اگر مشاورین املاک مبلغی متفاوت به شما اطلاع دادند حتماً با اتحادیه املاک تماس بگیرید و موضوع را با آنها در میان بگذارید.
⇠ یکی از نکات مهم برای اجاره خانه و محاسبه مخارج جابجایی، باید هزینه گروه مشاورین املاک را هم مدنظر داشته باشید.
⇠ تمامی مخارجی که خودتان برای خانه قبل از ورود به آن پرداخت کردهاید را در اجارهنامه ذکر کنید و اگر خرابی در خانه وجود داشت لیست آنها را در قولنامه بیاورید.
⇠ برای جلوگیری از هرگونه سو تفاهم یا سو استفاده حتماً مواردی را که با صاحبخانه خود به توافق رسیدهاید را در قولنامه ذکر کنید. این توافقات میتواند در مورد تاریخ واریز کرایه برای هرماه، مبلغ دیرکرد یا جریمه، زمان ورود به خانه و تاریخ تخلیه کامل خانه باشد.
⇠ هر دو طرف موجر و مستأجر در متن قرارداد اجاره متعهد میشوند زمانی را برای اطلاع قبل از فسخ قرارداد اعلام کنند در صورت عدم پایبندی به زمان ذکرشده و در صورت عدم رضایت، هرکدام از طرفین حقدارند اقدام قانونی کنند. برای مثال اگر میخواهید قرارداد اجاره را فسخ کنید باید یک ماه به موجر، مهلت بدهید تا مبلغ ودیعه را به شما برگرداند. اگر موجر بخواهد اجاره را فسخ کند باید با شما توافق کند و در غیر این صورت باید شکایت تنظیم کند و به دادگاه ارائه دهد.
⇠ برای پرداخت اجاره ماهیانه، روزی از ماه را با موجر خود هماهنگ کنید و در قولنامه این تاریخ را بیاورید. اگر به هر علتی نتوانستید در این تاریخ اجاره خود را پرداخت کنید باید مبلغی بهعنوان دیرکرد، علاوه بر مبلغ اجاره به موجر بپردازید مگر اینکه موجر از حق خود بگذرد.
⇠ اگر بعد از انتقال به خانه، وسایل و تجهیزات خانه خراب شوند شما باید هزینه خرابی را بپردازید و نگهداری از خانه به عهده شما است.
⇠ قبل از امضای قرارداد حتماً کل قرارداد را دوباره بخوانید و تمام مواردی که باید در آن ذکر شود را بررسی کنید.
.
• نکات قرارداد اجاره خانه
برای اجاره کردن خانهای برای خانواده خود باید از نکات مهم برای اجاره خانه اطلاع داشته باشید و در تمام مراحل از آنها استفاده کنید تا بتوانید خانهای که مناسب خانواده و شرایط زندگی شما است را به دست آورید. برای جلوگیری از کلاهبرداری یا سو استفاده در عقد قرارداد اجارهنامه، باید حواستان به این نکات باشد تا با مشکلی برخورد نکنید. برای عقد قرارداد خانه حتماً به سراغ مشاورین املاک مطمئن بروید، ممکن است که پرداخت هزینه حق گروه برای شما مشکل باشد اما قرارداد شما قانونی میشود و اگر در آینده با مشکلی برخورد کردید، میتوانید از طریق قانون پی گیری کنید . اگر در خانهی جدید با مشکلاتی که از قبل احتمال وقوع آنها را پیشبینی نمیکردید، مواجه شوید دیگر نمیتوانید آنجا را خانهی خود بدانید. لطفاً برای عقد قرارداد هرچقدر هم که از موجر خود و موجه بودن او مطمئن هستید، تمامی شرایطی که خودتان و صاحبخانه دارد را ذکر کنید. از قبل محلهای که در آن میخواهید اقامت داشته باشید را مورد بررسی قرار دهید و محلههایی با همسایگان مناسب را انتخاب کنید تا بعد برای شما مزاحمت ایجاد نکنند. همسایگان شما به خاطر اینکه مدت بیشتری در آن محله بودند، ممکن است که با صاحبخانه شما راحت باشند و اگر با آنها به مشکل برخوردید سعی کنید خودتان با آنها مشکل را برطرف کنید، در غیر این صورت آنها با موجر شما تماس برقرار میکنند.
.
• انواع اجاره
⇠ اجاره خانه و آپارتمان مسکونی؛ در این نوع اجاره، مستاجر برای سکونت خود و افراد خانواده، خانه یا واحد آپارتمانی را معمولا برای یک سال اجاره میکند. موجر معمولا مبلغی به عنوان پول پیش یا ودیعه، از مستاجر دریافت میکند و مبلغی نیز ماهانه به عنوان اجارهبها تعیین میشود.
⇠ اجاره مغازه و محل کسب؛ گاهی مستاجر برای اشتغال به کسب مانند طلافروشی، سوپرمارکت، خیاطی یا مغازه لوازم الکتریکی، مغازهای را اجاره میکند. در این نوع اجارهها، موجر معمولا مبلغی به عنوان سر قفلی دریافت میکند.
.
• شرایط اجاره
⇠ موجر باید مالک خانه یا آپارتمان یا مغازه باشد؛ بنابراین کسی غیر از مالک یا وکیل او نمیتواند ملکی را به اجاره دهد. مستاجر هم میتواند محلی را که اجاره کرده است، به دیگری اجاره بدهد، مگر اینکه در قرارداد اجاره این حق از او سلب شده باشد.
⇠ مدت اجاره باید معین باشد؛ اگر در قرار داد اجاره مدتی معین نشود (مثلا یک سال یا دو سال یا چند ماه) اجاره باطل است و هیچ اثری ندارد. مدت اجاره معمولا یک سال تعیین میشود.
⇠ موجر و مستاجر باید بالغ و عاقل باشند؛ بنابراین کودکان غیربالغ و افراد دیوانه نمیتوانند ملک را به اجاره بدهند یا ملکی را اجاره کنند. قیم این افراد میتواند از جانب آنها اجاره کند یا اجاره بدهد.
⇠ اجاره کتبی؛ طبق قانون روابط موجر و مستاجر مصوب سال ۱۳۷۶، قرارداد اجاره باید به صورت کتبی تنظیم شود و دو نفر شاهد نیز زیر آن را امضا کنند همچنین این قرارداد باید در دو نسخه تنظیم شود تا دو طرف بتوانند از امتیازات قانون روابط موجر و مستاجر سال ۱۳۷۶ بهرهمند شوند. اگر طرفین (موجر و مستاجر) قرارداد کتبی تنظیم نکنند با مشکلات فراوانی مواجه میشوند که باعث میشود ماهها و شاید سالها در راهروهای دادگستری سرگردان شوند.
.
• تکالیف موجر
⇠ تحویل مورد اجاره به مستاجر؛ موجر باید پس از انعقاد اجاره مورد اجاره، خانه یا آپارتمان یا مغازه را تحویل مستاجر دهد.
⇠ بازگرداندن پول پیش مستاجر به هنگام تخلیه؛ چون معمولا در قراردادهای اجاره پول پیش از مستاجر گرفته میشود، موجر در موقع تخلیه باید مبلغ فوق را به مستاجر برگرداند.
⇠ انجام تعمیرات کلی و اساسی در مورد اجاره؛ اگر موتورخانه (سیستم گرمایشی و سرمایشی)، آسانسور، ایزوگام پشتبام و سایر تعمیرات کلی در مورد اجاره لازم باشد، موجر باید آن را انجام دهد.
.
• تکالیف مستاجر
⇠ پرداخت کرایه؛ معمولا پرداخت کرایه به صورت ماهانه است لذا مستاجر باید در پایان هر ماه اجارهبها را به موجر یا نماینده موجر پرداخت کند. لازم به ذکر است در صورتی که در قرارداد اجاره، حق فسخ قرارداد اجاره در صورت عدم پرداخت بهموقع اجارهبها پیشبینی شده باشد، مستاجر باید بهموقع اجارهبها را پرداخت کند تا دچار مشکلات تخلیه نشود.
⇠ در مواردی که مستاجر خانه یا آپارتمان را رهن کامل میکند، دیگر اجاره بها نمیپردازد. در مواردی که مستاجر، خانه یا آپارتمان را رهن کامل میکند، معمولا مبلغ پیشپرداخت زیاد است و به همین دلیل معمولا کرایهای در کار نیست اما اگر مبلغ پیشپرداخت کم باشد، موجر اجارهبها (کرایه) نیز دریافت میکند.
⇠ تخلیه محل اجاره در پایان قرارداد.
⇠ انجام تعمیرات غیر اساسی مورد اجاره؛ اگر خانه یا مغازه نیاز به مواردی از قبیل رنگآمیزی یا تعویض لامپها یا پریز و کلید برق و قفل درها داشته باشد، مستاجر خود باید این کارها را انجام دهد.
⇠ پرداخت بهای آب، برق، گاز، تلفن و حق شارژ؛ چون مستاجر از آب، برق، گاز و تلفن استفاده میکند، هزینههای آن را نیز خود باید بپردازد. حق شارژ را نیز خود مستاجر باید پرداخت کند.
⇠ جلوگیری نکردن از تعمیرات اساسی توسط موجر؛ اگر محل مورد اجاره نیاز به تعمیر کلی پیدا کند، مانند تعمیرات موتورخانه و آسانسور، انجام این تعمیرات با موجر است؛ لذا مستاجر نباید از ورود موجر برای تعمیرات این موارد جلوگیری و ممانعت کند.
⇠ خودداری از ورود خسارت به محل اجاره؛ مستاجر باید به گونهای از خانه یا مغازه استفاده کند که خسارتی به آن وارد نشود در صورت ورود خسارت مستاجر باید خود آن را جبران کند.
⇠ خودداری از تغییر شغل در مغازه اجارهای؛ اگر مستاجر برای شغل خاصی مغازه را اجاره کرده باشد (مانند طلافروشی) حق ندارد بدون موافقت موجر شغل خود را تغییر دهد و مثلا به درب و پنجرهسازی مشغول شود. چرا که در صورتی که موجر با تغییر شغل موافقت نکند، میتواند قرارداد اجاره را فسخ کند.
.
• حقوق مستاجر
⇠ در خانه یا آپارتمان مسکونی؛ مستاجر معمولا برای سکونت خود و افراد خانوادهاش خانهای را اجاره میکند بنابراین او حق دارد از انباری یا پارکینگ مشترک استفاده کند؛ مگر اینکه در قرارداد اجاره بر خلاف آن توافق شده باشد. اگر مستاجر پول پیش به موجر داده باشد، در هنگام تخلیه میتواند آن را از موجر پس بگیرد. اگر خانه یا آپارتمان نیاز به تعمیرات کلی داشته باشد، مستاجر میتواند از موجر بخواهد که این تعمیرات را انجام دهد. مستاجر میتواند خانه یا مغازه را به فرد دیگری اجاره بدهد؛ مگر اینکه در قرارداد بر خلاف آن توافق شده باشد.
⇠ در مغازه و محل کسب؛ در قرارداد اجاره مغازه و محل کسب، مستاجر صرفا باید به شغلی که در قرارداد اجاره تعیین شده است، اشتغال یابد. بنابراین در صورت تغییر شغل بدون اذن موجر، موجر حق فسخ قرارداد اجاره و تخلیه مورد اجاره را دارد. در این نوع از اجاره، موجر معمولا با گرفتن سرقفلی مغازهاش را اجاره میدهد. در هنگام تخلیه مستاجر حق دارد از موجر بخواهد سر قفلی او را پس بدهد. سر قفلی هم به نرخ روز محاسبه و به مستاجر پرداخت خواهد شد.
.
• حقوق موجر
⇠ دریافت اجارهبها در مواعد مقرر.
⇠ حق درخواست تخلیه در پایان مدت قرارداد؛ در این مورد باید به اجاره محل کسبهایی که قبل از سال ۱۳۷۶ اجاره داده شده است، توجه کرد؛ چرا که برابر قانون روابط موجر و مستاجر مصوب سال ۱۳۵۶ صرف انقضای مدت سبب حق فسخ قرارداد اجاره از سوی موجر نمیشود.
⇠ حق مراجعه به محل مورد اجاره برای انجام تعمیرات.
.
• خسارت به مال مورد اجاره
اگر مستاجر باعث ورود خسارت به مغازه یا خانه موجر شود، باید آن را جبران کند. مثلا اگر مستاجر شیشههای خانه یا مغازه را شکسته یا سایر اشیای موجر در محل را خراب کرده باشد، باید در هنگام تخلیه، خود آنها را تعمیر و اصلاح کند یا هزینههای آن را به موجر بپردازد. اگر مستاجر از پرداخت خسارت خودداری کند، موجر میتواند هم برای تخلیه و هم برای خسارتهای خود به دادگاه مراجعه کند. دادگاه از طریق پول پیش مستاجر که نزد موجر است، خسارتهای موجر را جبران میکند.
.
• تضمین تخلیه
اگر مستاجر خانه یا آپارتمان یا مغازه را در پایان مدت قرارداد تخلیه نکند، موجر میتواند از دادگاه بخواهد مستاجر را اجبار به تخلیه کند. برای تخلیه نیز موجر باید مبلغ پیش پرداخت را به مستاجر برگرداند. معمولا موجر به هنگام قرارداد چک یا سفتهای از مستاجر میگیرد که در صورت عدم تخلیه در پایان قرارداد میتواند آن چک یا سفته را به اجرا بگذارد.
.
• تقاضای مهلت برای تخلیه ملک
اگر قرارداد اجاره به پایان برسد و مستاجر محل را تخلیه نکند، موجر به دادگاه مراجعه میکند تا مستاجر را به تخلیه ملک مجبور کند. اگر مستاجر به علتی نتواند تخلیه کند و تقاضای مهلت کند، دادگاه با بررسی وضعیت مستاجر معمولا یک ماه به او مهلت میدهد تا ملک را تخلیه کند. در این صورت مستاجر باید اجاره بهای یک ماه را نیز بپردازد.
.
• دقت در تنظیم قرارداد اجاره
با توجه به اینکه قوانین مختلفی در مورد اجاره (به ویژه اجاره محل کسب و تجارت) وجود دارد، موجران و مستاجران حتما باید از وکلا و مشاوران حقوقی یا حقوقدانان در تنظیم قرارداد اجاره بهرهمند شوند زیرا در صورت عدم دقت در تنظیم قرارداد و رعایت نکردن شرایط قانونی، ممکن است موجر دیگر قادر به تخلیه ملک خود نباشد یا برای تخلیه مجبور شود مبلغ کلانی سرقفلی به مستاجر بپردازد.
همچنین ممکن است مستاجر با عدم دقت در تنظیم قرارداد، حق سرقفلی خود را از دست بدهد و ضرر جبران ناشدنی بر او وارد شود. نکتهای که باید مورد توجه قرار گیرد، این است که همواره قراردادهای اجاره خود را با امضای دو شاهد تنظیم کنید. در غیر این صورت از مزایای قانون روابط موجر و مستاجر مصوب سال ۱۳۷۶ (تخلیه فوری ملک) بهرهمند نخواهید شد.
.
• بر هم زدن قرارداد اجاره
⇠ فسخ قرارداد از سوی مستاجر؛ معمولا در قراردادهای اجاره این شرط وجود دارد که مستاجر در صورتی که مایل به فسخ و بر هم زدن اجاره باشد، یک ماه قبل از بر هم زدن اجاره، موضوع را به موجر اعلام کند. در این صورت با تسویه حساب موجر و مستاجر، قرارداد اجاره به پایان میرسد و موجر با پرداخت پول پیش مستاجر یا چک تضمینی، خانه یا مغازه را از مستاجر تحویل میگیرد.
⇠ گاهی خانه یا مغازه، معیوب و ناقص است. به عنوان مثال، موجر اعلام میکند خانهاش سیستم گرمایشی و سرمایشی دارد؛ در حالی که چنین نیست یا موجر اعلام میکند خانهاش صد متری است در حالی که هفتاد متری بوده است. در این مورد مستاجر حق دارد اجاره را بر هم بزند. برای فسخ اجاره مراجعه به دادگاه لازم است.
⇠ فسخ قرارداد از سوی موجر؛ اگر مستاجر محل اجاره را به محلی برای انجام اعمال خلاف قانون تبدیل کند، موجر میتواند از دادگاه بخواهد قرارداد را برهم بزند. همچنین اگر مستاجر به گونهای از مال مورد اجاره استفاده کند که موجب خرابی و خسارت به ملک شود، موجر میتواند از دادگاه منع مستاجر را بخواهد. اگر منع مستاجر ممکن نبود، موجر میتواند اجاره را بر هم بزند.
⇠ توافق موجر و مستاجر برای بر هم زدن قرارداد؛ اگر موجر و مستاجر توافق کنند که قرارداد اجاره را بر هم بزنند، این عمل را اقاله میگویند. معمولا هر قراردادی را میتوان با توافق دو طرف آن بر هم زد.
.
منابع:
.https://www.yasa.co
.https://www.tasnimnews.com
.https://homing.ir